کدام لنز مناسب کار ما است؟
برای انتخاب لنز فقط کافیست از شرایط محیط آگاه باشید و با انواع لنز و زاویه دید و مقدار زوم و یا بزرگنمایی آن آشنا باشید بنا براین توضیحاتی به اختصار آورده شده که و به همراه تصاویر بهترین راه برای انتخاب لنز دوربین مدار بسته می باشد
انواع لنز دوربین مداربسته
تقسیم بندی لنزهای دوربین مداربسته بر اساس مكانیزم كار و نوع كاربری :
لنزهای fix یا لنز های ثابت
لنزهای ثابت صنعتی
varifocal فاصله كانونی قابل تغییریا
یكی از مهمترین بخش های انتقال تصویر محیط سیستم مداربسته نوع لنز انتخابی است .
حسگر تصویر یا ccd نور را توسط لنز گرفته تبدیل به پالس های الكتریكی كرده (0 or -12 v) و تحویل DVR می دهد، سرور مانیتورینگ طبق الگو ریتم خاصی، این علایم ها را گرفته و دوباره به تصویر می كند و نمایش می‌دهد .
اگر نور کافی و یا نا مناسبی به ccd نرسد نمی تواند تصویر مناسبی بدهد یعنی اگر از یك لنز، نامناسب استفاده كنید تصویر خوبی نخواهید داشت .
بر فرض مثال بهترین دوربین مدار بسته با یک لنز نا مناسب اصلا تصویری خوبی ارائه نمیدهد و این تصویر تا یا کدر خواهد بود.
لنز های فیكس یا ثابت دوربین مداربسته
لنزهایی هستند كه فاصله كانونی كاملا ثابتی دارند و به واسطه فاصله كانونی ثابت عمق و زاویه دید كاملا ثابتی را دارا می باشند. این لنزها با یك عدد برحسب میلی متر نشان داده می شود. مثلا لنز فیكس 1.3mm و همان طور كه گفته شد این فاصله كانونی (1.3 mm) ، بیان گر زاویه دید (حدود 130 درجه) و عمق دید (حدود 5 متر) می باشد .
لنزهای varyfocal دوربین مداربسته با فاصله كانونی متغییر
این لنز ها دارای فاصله كانونی قابل تغییر بوده و به واسطه این فاصله كانونی قابل تغییر زاویه دید و عمق دید قابل تغییری را در بازه فاصله كانونی دارا می باشند این سری از لنزها عموما با دو عدد فاصله كانونی معرفی می شوند .
مثلا لنزی 2.8 ~ 40 كه فاصله كانونی آن از 2.8mm تا 40mm می باشد .
تمامی لنز های varifocal یك فاصله كانونی ابتدایی دارند که یك فاصله كانونی ثانویه به فاصله دو عدسی لنز از یكدیگر را نشان می دهد .
وقتی می گوییم لنز 2.8 ~ 40 یعنی فاصله كانونی لنز از 2.8 میلیمتر تا 40 میلیمتر قابل تغییر و تنظیم است و به اصطلاح نسبتا اشتباه ولی رایج یعنی اینكه وقی لنز در حالت 40 قرار می گیرد فاصله 40 متری را تا 1 متر نزدیك می كند. ولی در واقع این طور نیست، بر اساس یك سری محاسبات فاصله 40 متری را در فاصله 20/1 نشان می دهد ولی به علت سهولت انتخاب لنز و درك بیشتر لنز می گویند كه فاصله 40 متری را می‌آورد در فاصله 1 متری. به طور خلاصه در عوام از فرمول زیر برای محاسبه می شود .
بزرگنمایی = فاصله كانونی تقسیم بر مسافت
میزان بزرگنمایی در لنزهای motorize (دقیقا مشابه لنزهای varifocal ) به صورت تجاری و در بین عوام از فرمول زیر محاسبه می شود .
بزرگنمایی = فاصله كانونی/ مسافت
البته این محاسبه بر اساس بیشترین فاصله كانونی در لنزهای motorize مرسوم تر است :
(فاصله قرار گیری جسم تا دوربین) بزرگنمایی = مسافت / بیشترین فاصله كانونی
لازم به ذكر است لنزهای motorize تقریبا منسوخ شده اند به این دلیل كه وقتی لنز در حالت tele قرار می گیرد (بیشترین فاصله كانونی و دورترین حالت عدسی دوم نسبت به عدسی اول) زاویه دید بسیار محدود شده و برای جبران این ضعف و پوشش بیشتر محیط نیاز به حركت دوربین و استفاده از پایه های گردان می باشد و به دلیل منسوخ شدن پایه های گردان و بالا رفتن قیمت نهایی یك مجموعه كامل (لنز motorize + دوربین + كاور out door + فن + هیتر +پایه گردن + دستگاه كنترلر) به ندرت از این گونه لنزها استفاده می شود (مگر در شرایط بسیار خاص). و در حال حاضر دوربین های اسپید دام (سر فصل مربوطه مفصلا درباره آن توضیح داده شده است) جایگزین این مجموعه شده اند كه علاوه بر امكانات فوق العاده بیشتر (سرعت بالاتر چرخش، قابلیت برنامه ریزی دقیق و حرفه ای، امكان اتصال حسگرها و …) دارای قیمت پایین تری نیز می باشند .
لنز دوربین شامل یک عدسی و روزنه دید (IRIS) برای عبور نور می‌باشد و وظیفه آن دریافت تصویر و رساندن آن به عنصر تصویر برداری دوربین است. بعضی از دوربین‌ها دارای لنز ثابت (Fix) غیر قابل تعویض و غیر قابل تنظیم می‌باشند (عموماً دوربین‌های دید در شب) ، ولی برخی دیگر هم امکان تعویض لنز و هم امکان اعمال برخی تنظیمات روی لنز را دارند ( دوربین‌های صنعتی ) مشخصه‌هایی را که در مورد یک لنز قابل تنظیم می‌توان تغییر داد عبارتند از :
فاصله کانونی عدسی
عبارت است از فاصله مرکزی عدسی لنز تا نقطه همگرایی عدسی این اندازه برابر لنزهای fix ثابت است ولی در برخی لنزها قابل تنظیم می‌باشد مانند لنز مقابل :
لنزهای موجود در فواصل کانونی 75 – 50 – 30 – 25 – 16 – 12 – 8 – 6 – 4 – 3/5 – 2/8 – 2/5 میلیمتر ساخته شده‌اند. هرچه فاصله کانونی لنزی بیشتر باشد ( لنز Tele ) بزرگنمایی آن بیشتر است و اشیاء دور را نزدیکتر و بهتر نشان می‌دهد ولی در عوض زاویه دید کمتری ارائه می‌کند برعکس هرچه فاصله کانونی لنز کوچکتر باشد ( لنز Wide ) تصاویر نزدیک را بهتر نشان می‌دهد و زاویه دید آن بیشتر است. بعنوان مثال فاصلۀ کانونی عدسی چشم انسان 17mm و زاویه دید آن 30 درجه است درحالی که یک لنز با فاصله کانونی 4 mm زاویه دید 62 درجه دارد. لنزهای قابل تنظیم که امکان تغییر فاصله کانونی و زاویه دید به صورت دستی یا اتوماتیک در آنها وجود دارد به لنز زوم ( Zoom lens ) معروفند .
در دوربین‌های دیجیتالی این امکان تغییر زوم لنز با عباراتی نظیر 20 X – 10 X- 6 X و غیره بیان می‌شود. به عنوان مثال لنز زوم قابل تنظیم 8 الی 48 میلی‌متری معادل 6 x می‌باشد. رنجهای تغییر دیگری نیز مانند 3/5 الی 8 و 48 الی75 میلی‌متری نیز وجود دارند. به اینگونه لنزها (Varifocal lens) نیز می‌گویند. نمونه دیگری از این نوع لنزها را در زیر می‌بینید :
چگونه لنز مناسب را محاسبه و انتخاب کنیم؟
چطور باید لنز مناسب کار خود را انتخاب کنیم ؟ اول باید به این نکته اشاره کنم برای انتخاب لنز مناسب حتما باید اندازه سنسور CCD دوربین خود را داشته باشید. اندازه CCD یک عدد کوچکتر از یک است که عموما در واحد اینچ عنوان می شود. بیشتر دوربین های عادی از CCDهای 1/3 و به طور محدودتر ¼ استفاده می کنند..
برای انتخاب نوع لنز مناسب برای CCD 1/3 می توانید از این روش ساده استفاده کنید
فاصله از تصویر ضرب در عدد ثابت 4.8 تقسیم بر مساحت تصویر = فاصله کانونی لنز
برای مثال من می خواهم یک تصویر با مساحت 5متر را از فاصله 10 متری مشاهده کنم.
لنز مورد نیاز برای این کار یک لنز با فاصله کانونی 19.2 میلیمتر است.
مثالهایی از زاویه دید چند لنز متداول
